آزمایش تیروئید گروهی از آزمایش های خونی است که برای ارزیابی عملکرد و سلامت غده تیروئید انجام می پذیرد.
غده تیروئید در پایه گردن قرار می گیرد و هورمون هایی را تولید می کند که مستقیماً باعث تنظیم سطح انرژی، عملکرد کلی بدن و متابولیسم خواهد شد.
مهمترین هدف از انجام آزمایش تیروئید بررسی میزان هورمون های تولید شده است و مشخص خواهد شد که آیا فرد به کم کاری تیروئید، پرکاری تیروئید و یا اختلالات تیروئیدی مانند بیماری هاشیموتو و بیماری گریوز مبتلا می باشد یا خیر.
در روند انجام آزمایش خون برای بررسی سلامت تیروئید متخصصان فاکتورهای مهمی را ارزیابی می کنند که مهمترین آنها شامل موارد زیر است:
- بالا بودن TSH: مربوط به کم کاری تیروئید است و نشان می دهد که این غده کمتر از حد نرمال فعالیت می کند.
- پایین بودن TSH: نشان دهنده پرکاری تیروئید است و این به این معناست که غده تیروئید بیش از حد مناسب هورمون تولید می کند.
- سطح غیر طبیعی T3 و T4: ارزیابی این فاکتورهای مهم اطلاعات بیشتری در مورد عملکرد یا اختلال غده تیروئید در اختیار پزشک قرار می دهد.
- آنتی بادی های مثبت: نشان می دهد که تیروئید به بیماری خود ایمنی مبتلا شده و احتمالا بیماری هایی مانند هاشیموتو و بیماری گریوز اتفاق افتاده است.
شاید تصور کنید که انجام آزمایش خون به طور سالانه برای ارزیابی عملکرد تیروئید مسئله تکراری و بی فایده است اما متخصصان همواره تاکید می کنند که حداقل سالانه یک بار در زمان و موقعیت مناسب برای انجام آزمایشات هورمونی به خصوص برای بررسی تیروئید اقدامات لازم را انجام دهید.
مهمترین کاربردهای آزمایش تیروئید به طور سالانه تشخیص اختلالات تیروئیدی است، اگر کم کاری یا پرکاری تیروئیدی هر چه سریع تر شناسایی شود یا اگر فرد به بیماری خود ایمنی مبتلا باشد سریع تر و بهتر می توانند این بیماری ها را تشخیص داده و درمان کنند.
آزمایش تیروئیدی که به صورت سالانه انجام میشود همیشه برای تشخیص اختلالات تیروئید نیست بلکه گاهی برای نظارت بر درمان، این آزمایش انجام میشود تا پزشک راحت تر بتواند ارزیابی اثربخشی درمان های جایگزینی هورمون تیروئید را بررسی نمایند.
همچنین با تکرار آزمایش تیروئید پزشک می تواند در صورت نیاز مقدار داروهای ضد تیروئید را افزایش و کاهش داده و به عملکرد صحیح غده تیروئید کمک بیشتری می کنند.
یکی دیگر از اهداف انجام آزمایش تیروئید به طور سالانه غربالگری گروه های پرخطر است، به طور کلی کسانی که سابقه خانوادگی اختلالات تیروئیدی را داشته اند و گاهاً با علائم غیر عادی مواجه میشوند نیاز است که به طور سالانه این نوع آزمایشات را انجام دهند.
اگر بیماران مبتلا به اختلالات تیروئیدی از سایر مراحل درمانی به نتایج خوبی نرسند نیاز است که درمان های پیشرفته تری مانند جراحی انجام پذیرد.
اما پزشکان برای اینکه بتوانند در مورد جراحی تیروئید برنامه ریزی بهتری داشته باشند ابتدا آزمایشات هورمونی را انجام داده تا با اطلاعات تکمیلی و کامل شده برای این اقدام درمانی تصمیم گیری نمایند.
چه کسانی باید سالانه آزمایش تیروئید انجام دهند؟
آزمایش تیروئید
زمانی که صحبت از انجام آزمایشات تشخیصی میشود بسیاری از افراد معتقدند تا زمانی که علائم غیر طبیعی در بدن اتفاق نیفتد نیازی به انجام چکاپ ها و آزمایشات مختلف نخواهند داشت.
نکته قابل توجه این است که عملکرد غدد درون ریز نقش مهمی بر کارکرد و سلامت اعضای حیاتی بدن دارد.
یکی از مهمترین این غدد، غده تیروئید است که به شکل یک پروانه در جلوی گردن قرار می گیرد. غده تیروئید هورمونی تولید می کند که سرعت متابولیسم را کنترل کرده و انرژی بدن را در حد متعادل نگه می دارد.
زمانی که اختلالات تیروئیدی اتفاق می افتد و سرعت متابولیسم کند یا سریع تر میشود شرایط بدن ناپایدار شده و سلامت عمومی فرد دچار مشکل میشود.
به همین دلیل مهم است که همه افراد حتی در صورت سلامت کامل و اطمینان از عملکرد طبیعی غده تیروئید این آزمایش را به طور سالانه تکرار کنند.
لازم به ذکر است آزمایش تیروئید هیچ گونه قانون و قاعده خاصی ندارد و با حداقل میزان هزینه و صرف زمان بسیار کم می توانید این اقدام مراقبتی و بسیار مهم را برای محافظت از سلامت خود انجام دهید.
انجام آزمایش تیروئید به طور سالانه و گاهاً شش ماه یک بار برای کسانی که کاهش یا افزایش وزن را به طور ناگهانی تجربه می کنند ضروری است.
این تغییرات ناگهانی در وزن نشان می دهد که یک اختلال مهم در تیروئید اتفاق افتاده است و معمولاً کاهش هورمون تیروئید که به کمکاری تیروئید شناخته میشود باعث افزایش وزن خواهد شد.
در عین حال اگر تولید هورمون های تیروئیدی افزایش پیدا کند فرد دچار کاهش وزن ناگهانی شده که البته در بین این دو حالت کم کاری تیروئید شایع تر است.
اگر التهابی در گردن حس می کنید یا متوجه میشوید که محدوده قرار گرفتن غده تیروئید از حد طبیعی بزرگ و متورم تر شده است یک نشانه مهم از اختلال در کارکرد غده تیروئید است.
معمولاً به این حالت گواتر گفته میشود که می تواند نشات گرفته از کم کاری یا پرکاری تیروئید باشد.
اگر چه ممکن است تورم در گردن به دلیل سرطان تیروئید یا ندول هم باشد که البته در هر صورت این تورم غیر طبیعی است و بهتر است که سریعتر ارزیابی شود.
حتی اگر با وجود این حالات آزمایش تیروئید انجام شد و شرایط به حالت طبیعی بازگشت بهتر است که برای پیشگیری از اتفاقات مشابه به طور سالانه آزمایش تیروئید را تکرار کنید.
غده تیروئید ارتباط نزدیکی با قلب دارد به همین دلیل زمانی که وضعیت هورمون های تیروئیدی دچار نوسان میشود سایر ارگان های بدن از جمله قلب نیز تغییراتی را متحمل خواهند شد.
به طور کلی ضربان قلب برای کسانی که دچار کم کاری تیروئید هستند از حد معمول کندتر میشود و در عین حال با پرکاری تیروئید ضربان قلب نیز افزایش پیدا می کند.
برسی و معاینه تیروئید
با این حال می توان گفت پرکاری تیروئیدی منجر به فشار خون و تپش قلب نیز خواهد شد، به همین دلیل متخصصان توصیه می کنند برای بررسی هرگونه حالت غیر طبیعی در سایر اندام های بدن عملکرد غده تیروئید را هم ارزیابی کنید.
گاهاً این آسیب ها به دلیل تغییرات و نوسان است که در میزان هورمون تیروئید اتفاق می افتد و اگر به طور سالانه چکاپ ها و آزمایشات تخصصی انجام شود سایر آسیب ها و علت آنها مشخص شده و می توان از شدت گرفتن آنها جلوگیری نمود.
اختلال در تیروئید باعث تغییرات اساسی در انرژی بدن و روحیه افراد میشود. کسانی که کم کاری تیروئیدی را تجربه می کنند معمولاً احساس خستگی بیشتری داشته و دپرس بودن آنها یا تنبل شدن فرد به طور واضح نمایان میشود.
در مقابل اگر پرکاری تیروئید مشکل اصلی بدن باشد اختلالاتی مثل اضطراب، مشکلات خواب، بی قراری و تحریک پذیری شرایط زندگی فرد را تا حدودی تحت تاثیر قرار می دهد.
همچنین اگر متوجه میشوید که بدون هیچ علت خاصی دچار ریزش موی شدید هستید مهم است که سلامت و عملکرد تیروئید ارزیابی شود.
در اکثر مواقع زمانی که بررسی های تکمیلی انجام میشود و دارو درمانی آغاز می گردد بسیاری از مشکلات و علائم گفته شده خیلی زود برطرف خواهد شد.
به همین دلیل بهتر است که با هر نشانه غیر طبیعی در بدن سلامت تیروئید بررسی شود و البته ساده ترین راه انجام آزمایشات تخصصی به طور سالانه است.
با توجه به تغییراتی که در زندگی بشر اعمال شده است احتمال اینکه افراد در معرض اختلالات هورمونی قرار بگیرند نیز افزایش پیدا کرده است.
بهتر است که آزمایش تیروئید و ارزیابی سایر غدد درونریز بدن به طور سالانه انجام پذیرد و اگر سالانه این آزمایش ساده و آسان را انجام دهید از بسیاری از آسیب های گسترده و خطرناک محفوظ می مانید.
نظرات کاربران