تصور کنید در حین راهپیمایی فضایی، فضانوردی دچار حمله قلبی شده و جان خود را از دست میدهد. هرچند این سناریویی کابوسوار است (و خوشبختانه تا به حال اتفاق نیفتاده!) اما این سوال را مطرح میکند: چه اتفاقی برای جسدی که در خلأ بیرحم فضا شناور است، میافتد؟ چه سرنوشتی منتظر جسد در فضا است؟در مجله علمی دانستنی نمیدونستم به آن پاسخ میدهیم.
مرگ فضانوردان و سرنوشت جسد در فضا
فضای بیرونی و خارج ز جو زمین محیطی خشن است. دماهای یخبندان، تشعشعات مضر و تقریباً خلأ کامل، همگی تهدیدهای جدی برای بقای انسان به شمار میروند. حال، بدن یک انسان در چنین محیط افراطی چگونه تجزیه میشود؟
جیمی وو، متخصص از مؤسسه تحقیقاتی انتقال سلامت فضا، توضیح میدهد که برای شروع، نبود فشار باعث میشود هرگونه مایعی روی سطح بدن از جمله خون، اشک و حتی رطوبت چشم به سرعت بجوشد و بخار شود. این فرآیند همچنین میتواند منجر به پاره شدن رگهای خونی نزدیک پوست شود.
به دلیل سرمای شدید فضا (صدها درجه زیر صفر را تصور کنید!)، آب باقیمانده در بدن به احتمال زیاد یخ خواهد زد.
این انجماد همراه با کم آبی بدن، میتواند به طور اساسی منجر به مومیایی شدن جسد شود و آن را به پیکرهای حفظ شده، هرچند آزاردهنده، تبدیل کند. همانطور که وو میگوید، این جسد شبیه به “یک بدن کم آب است که حالا در فضا معلق است.”
خلأ بیرحم فضا، سرنوشتی هولناک برای هر فضانوردی که به بدشانسی بدون لباس فضایی به بیرون پرتاب شود رقم خواهد زد. اما داستان در اینجا تمام نمیشود. عامل شگفتانگیزی بعدی مسافرهای مخفی ریزی به نام باکتری بستگی دارد.
تحقیقات انجامشده بر روی ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) نشان میدهد که برخی باکتریها میتوانند تا سه سال در برابر سختیهای فضا دوام بیاورند.
اگر این میکروبهای سرسخت به بدن بچسبند، حتی ممکن است شروع به تجزیه آن در یک میانوعده فضایی هولناک کنند. اما فضا محل افراط است، نه فقط سرمای استخوانسوز (صدها درجه زیر صفر را تصور کنید!).
خودِ ایستگاه فضایی بینالمللی تغییرات دمایی را تجربه میکند و در سمت آفتابی به 200 درجه سانتی گراد ( 392 درجه فارنهایت) می رسد. در این نقاط داغتر، تجزیه بدن میتواند به طور قابل توجهی سرعت بگیرد.
افزودن یک عامل دیگر به این سناریوی عجیب و غریب،تابش و تشعشعات بیامان اضافه میشود که همه چیز را در فضا بمباران میکند.
این تشعشعات میتوانند بیرحمانه باشند و اجزای سازنده حیات، مانند پیوندهای کربن را از هم جدا کنند. به مرور زمان، پوست و ماهیچههای بدن احتمالا در برابر این فرسودگی فضایی تسلیم خواهند شد.
پس سرنوشت این بدن کمآب و در حال تجزیه چه میشود؟ پس از پرتاب شدن، به احتمال زیاد وارد مدار خواهد شد و اساساً پس از فشار اولیهای که دریافت میکرد به یک جهانگرد آسمانی تبدیل میشود که مسیر حرکت اولیه خود را دنبال میکند.
اما فضا کاملاً خالی نیست. با افزایش روزافزون جمعیت زبالههای فضایی و ماهوارهها، احتمال برخورد بدن با یکی از این موانع فضایی وجود دارد. همانطور که مایلز هریس، متخصص ریسک فضا میگوید، یک جسد در فضا واقعاً با خطر «برخورد با زبالههای فضایی» مواجه است.
مرگ در اعماق فضا: چالشی برای آینده اکتشافات فضایی
فضا، مرز نهایی، مکانی بیرحم و خالی از هرگونه حیات است. اما حتی در این فضا، انسانها از مرگ در امان نیستند. سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که با جسد یک فضانورد در اعماق فضا چه باید کرد؟
گزینههای پیش رو
رها کردن در فضا:
ناسا پیشنهاد میکند که برای جلوگیری از آلودگی مدار زمین، جسد را به اعماق فضا، دور از مدار سیارهها، فرستاد. اما این کار خطرات خاص خود را دارد. برخورد جسد با یک سفینه فضایی یا ماهواره میتواند به هر دو آسیب جدی وارد کند.
بازگشت به زمین:
اگر جسد از برخورد با اشیاء در فضا جان سالم به در ببرد، جاذبه زمین آن را به سمت خود خواهد کشید. اما ورود مجدد جسد به جو زمین به احتمال زیاد منجر به سوختن آن خواهد شد.
دفن در فضا:
دفن فضانورد در سیارات دیگر ایدهای جالب به نظر میرسد، اما خطر آلودگی سیارات دیگر را به همراه دارد.
حمل جسد به زمین:
برای سفرهای فضایی کوتاه مانند سفر به ایستگاه فضایی بینالمللی، میتوان از کیسههای مخصوص حمل جسد استفاده کرد و جسد را برای دفن به زمین بازگرداند. اما برای سفرهای طولانیتر مانند سفر به مریخ، به راه حلهای دیگری نیاز است.
آینده اکتشافات فضایی
با گسترش سفرهای فضایی به اعماق دورتر، ناسا در حال تدوین پروتکلهایی برای نحوه برخورد با مرگ در فضا است.
صنعت فضایی خصوصی نیز باید برای این موضوع برنامهریزی کند. به قول مایلز هریس، متخصص ریسک در فضا، “امیدواریم که این اتفاق هرگز رخ ندهد، اما ممکن است رخ دهد.” و در صورت وقوع، بهتر است که آمادگی لازم را داشته باشیم.
خوشحالم که فانتزی فضانورد شدن بچگیم به واقعیت تبدیل نشد و فقط یه رویا موند🚶🏻♀️💫قطعا نمیخوام جسدم تو فضا معلق بشه یا یخ بزنه یا آتیش بگیره😁
حقیقتش منم از کودکی فکر میکردم یک روز به فضانوردی میپردازم، اما حالا که بزرگ شدم متوجه شدم که گذاشتن جسد توی فضا خیلی هیجانانگیز نیست!، همیشه رویاها واقعیت نمیشوند! 😄🌟
از سایتتون خوشم میاد ولی یه پیشنهاد دارم…مطالب پست هارو به صورت صوتی زیر متن بذارین واسه کسایی که حوصله ندارن بخونن یا مثلا میخوان در حین کار و رانندگی گوش کنن. این روزا مردم کمتر به محتوای خوندنی علاقه دارن و البته توی زمان هم صرفه جویی میشه با گوش دادن به وویس
سلام متشکرم ازتون حتما در آینده براش برنامه داریم ولی فعلا تیممون کوچیکیه واسه همین تمرکز رو مطالب علمی و دقیق هست تیممون که بزگتر بشه حتما اینم انجام میدیم