خواب عمیق چیست و چه تاثیری بر ما دارد؟

خواب عمیق که از نظر علمی به عنوان خواب موج آهسته (SWS) شناخته می شود، مرحله ای است که با بازسازی عمیق فیزیکی و ذهنی مشخص می شود.

در این دوره، بدن شما هورمون رشد ترشح می‌کند که ترمیم و بازسازی ماهیچه‌ها، استخوان‌ها و بافت‌ها را تسهیل می‌کند. علاوه بر این، خواب عمیق عملکرد سیستم ایمنی را تقویت می کند و دفاع بدن را در برابر بیماری ها و عفونت ها تقویت می کند.

علاوه بر این، مزایای شناختی خواب عمیق به همان اندازه قابل توجه است. این مرحله به طور پیچیده در تحکیم حافظه و عملکرد شناختی نقش دارد و نقش مهمی در یادگیری، اکتساب زبان و رشد مهارت های حرکتی ایفا می کند.

در طول روز، مغز شما حجم وسیعی از اطلاعات را جذب می کند، ارتباطات عصبی جدیدی ایجاد می کند و ارتباطات موجود را تقویت می کند. با این حال، برای ادغام موثر این اطلاعات، مغز به دوره‌هایی از خواب عمیق ترمیمی نیاز دارد.در ادامه این مقاله از مجله نمیدونستم همراه ما باشید.

خواب عمیق چیست؟

خواب عمیق مرحله ای از خواب است که با امواج مغزی آهسته به نام امواج دلتا مشخص می شود.

این عمیق ترین و ترمیم کننده ترین مرحله خواب است که در طی آن بدن بافت ها را ترمیم و بازسازی می کند، سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و خاطرات را تثبیت می کند.

خواب عمیق معمولاً در نیمه اول شب اتفاق می افتد و برای بیدار شدن از خواب احساس شادابی و هوشیاری ضروری است.

شایان ذکر است که بیدار شدن از خواب عمیق می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و اغلب باعث می‌شود افراد برای مدت کوتاهی پس از آن احساس گیجی یا سردرگمی کنند.

مراحل خواب چیست؟

چرخه خواب از دو نوع اصلی خواب تشکیل شده است: خواب بدون حرکت سریع چشم (NREM) و خواب حرکت سریع چشم (REM).

خواب NREM به سه مرحله تقسیم می شود: N1 (خواب سبک)، N2 (خواب متوسط) و N3 (خواب عمیق). خواب REM که با رویاهای واضح و حرکات سریع چشم همراه است، در اواخر چرخه خواب رخ می دهد.

پس از خوابیدن، بدن شما تحت یک سری مراحل خواب قرار می گیرد که به طور متناوب بین حرکت غیرسریع چشم (NREM) و حرکت سریع چشم (REM) حرکت می کند.

این چرخه معمولاً 90 تا 120 دقیقه قبل از تکرار است و بزرگسالان چهار تا شش چرخه در شب را تجربه می کنند. با شروع شب، تعادل از تسلط NREM در مراحل اولیه به افزایش فعالیت REM در آینده تغییر می کند.

در این قسمت به تفکیک مراحل خواب اشاره شده است:

انتقال به خواب: مرحله 1 سفر را آغاز می کند که با فرو رفتن ملایم به خواب آلودگی همراه با کند شدن تدریجی تنفس و ضربان قلب مشخص می شود.

خواب سبک: مرحله 2، شاهد کاهش بیشتر تنفس و ضربان قلب است که با کاهش دمای بدن و شل شدن عضلات همراه است. مرحله 2 بخش قابل توجهی از هر چرخه خواب را اشغال می کند و حدود نیمی از خواب شبانه را تشکیل می دهد.

استراحت عمیق: مرحله 3 نشان دهنده اوج آرامش است که با کندترین فعالیت امواج مغزی و بالاترین دامنه مشخص می شود. در این مرحله است که بدن جوانسازی عمیق و ترمیم بافت را تجربه می کند.

سرزمین رویاها: خواب REM در مرکز توجه قرار می گیرد، که با حرکات سریع چشم در زیر پلک های بسته و فعالیت مغز شبیه به بیداری مشخص می شود. اگرچه ذهن پر از رویاهای واضح است، بدن تا حد زیادی بی حرکت می ماند و فعالیت ماهیچه ای حداقل است.

هر مرحله خواب نقش حیاتی در ترمیم شبانه بدن دارد و به سلامت جسمانی و عملکرد شناختی کمک می کند. همانطور که چرخه خواب آشکار می شود، تعامل پیچیده بین مراحل NREM و REM یک خواب جامع و جوان کننده را تضمین می کند.

چرا خواب عمیق مهم است؟

خواب عمیق نقش مهمی در سلامت جسمی و روانی دارد. برای ترمیم سلولی، رشد عضلانی، تنظیم هورمون، عملکرد سیستم ایمنی و تثبیت حافظه ضروری است.

بدون خواب عمیق کافی، ممکن است خستگی در طول روز، مشکل در تمرکز، ضعف ایمنی و افزایش خطر بیماری‌های مزمن مانند چاقی، دیابت و بیماری قلبی را تجربه کنید.

چقدر خواب عمیق کافی است؟

مقدار خواب عمیق مورد نیاز بسته به سن متفاوت است، افراد جوانتر معمولاً به خواب عمیق بیشتری نسبت به افراد مسن نیاز دارند. به طور متوسط، بزرگسالان باید حدود 20 تا 25 درصد از کل زمان خواب را در خواب عمیق بگذرانند.

با این حال، نیازهای فردی به خواب ممکن است متفاوت باشد و عواملی مانند سبک زندگی، سطح استرس و شرایط سلامت زمینه‌ای می‌توانند بر طول مدت و کیفیت خواب عمیق تأثیر بگذارند.

اختلالات خواب مرتبط با خواب عمیق

چندین اختلال خواب می توانند بر خواب عمیق تأثیر بگذارند، از جمله آپنه انسدادی خواب، سندرم پاهای بی قرار و اختلال حرکت دوره ای اندام اشاره کرد.

این شرایط می تواند چرخه خواب طبیعی را مختل کند و منجر به خواب پراکنده شود و مدت زمان صرف شده در مراحل خواب عمیق را کاهش دهد.

وقتی به اندازه کافی عمیق نخوابید چه اتفاقی می افتد؟

علاوه بر این، خواب عمیق ناکافی می تواند عواقب گسترده ای داشته باشد و بر عملکرد شناختی، پاسخ ایمنی و سلامت کلی تأثیر بگذارد. تثبیت حافظه ممکن است آسیب ببیند، یادگیری و حفظ اطلاعات را مختل کند، در حالی که عملکرد سیستم ایمنی به خطر افتاده، استعداد ابتلا به بیماری را افزایش می دهد.

علاوه بر این، اختلال در خواب عمیق با عدم تعادل هورمونی، اختلال متابولیک و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط است.

چه کسی به اندازه کافی عمیق نمی خوابد؟

عوامل مختلفی از جمله عادات سبک زندگی (به عنوان مثال، برنامه خواب نامنظم، مصرف بیش از حد کافئین یا سیگار)، اختلالات خواب، شرایط پزشکی، داروها و عوامل محیطی (مانند سر و صدا، قرار گرفتن در معرض نور) می توانند در خواب عمیق ناکافی نقش داشته باشند.

علاوه بر این، برخی از جمعیت‌ها، مانند افراد مسن و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن، ممکن است بیشتر مستعد کاهش طول مدت و کیفیت خواب عمیق باشند.

همچنین تعیین میزان کافی خواب عمیق برای بهزیستی کلی ضروری است. به عنوان یک دستورالعمل کلی، بیشتر بزرگسالان باید حداقل هفت ساعت در شب بخوابند، که خواب عمیق تا 20٪ از کل زمان خواب را شامل می شود.

جالب اینجاست که بدن توانایی قابل توجهی در تنظیم خواب عمیق دارد و زمان بیشتری را در طول دوره های محرومیت از خواب به این مرحله اختصاص می دهد.

نکاتی برای داشتن خواب عمیق بیشتر

بهبود بهداشت خواب می تواند خواب عمیق تر و ترمیمی تر را تقویت کند. در اینجا چند نکته وجود دارد:

– با رفتن به رختخواب و بیدار شدن در یک ساعت مشخص هر روز، حتی در تعطیلات آخر هفته، یک برنامه خواب ثابت داشته باشید.

-به یک برنامه خواب ثابت پایبند باشید، هر روز در یک ساعت مشخص به رختخواب بروید و از خواب بیدار شوید.

– یک روال آرامش بخش قبل از خواب ایجاد کنید تا به بدن خود سیگنال دهید که زمان استراحت فرا رسیده است.

– مطمئن شوید که محیط خواب شما راحت، ساکت و تاریک است.

– قرار گرفتن در معرض نمایشگرها و فعالیت های مجازی را قبل از خواب محدود کنید.

– از مصرف کافئین و وعده های غذایی سنگین نزدیک به زمان خواب خودداری کنید.

– تکنیک های آرامش بخش مانند تنفس عمیق یا مدیتیشن را به کار ببرید.

در نتیجه، خواب عمیق برای سلامت و تندرستی کلی ضروری است. با درک اهمیت آن و اجرای عادات خواب سالم، می توانید کیفیت خواب خود را بهینه کنید و از مزایای یک استراحت شبانه خوب بهره مند شوید.