چرا سیاره زهره قمر ندارد؟

سیاره زهره، دومین سیاره نزدیک به خورشید و همسایه عطارد، برخلاف بسیاری از سیارات دیگر در منظومه شمسی هیچ قمری ندارد.

در حالی که سیاراتی مانند مشتری بیش از ۹۰ قمر دارند، این سوال مطرح می‌شود که چرا سیاراتی مانند عطارد و زهره حتی یک قمر هم ندارند.

عطارد به دلیل نزدیکی بیش از حد به خورشید، قادر به حفظ قمر نیست. هر قمری که به دام گرانش عطارد بیفتد، یا به سطح این سیاره برخورد می‌کند یا توسط جاذبه قدرتمند خورشید به بیرون از مدار عطارد کشیده می‌شود. اما زهره که از نظر جرم و اندازه به زمین شباهت دارد، چرا هیچ قمری ندارد؟

قمرها به سه روش در اطراف سیارات شکل می‌گیرند: یکی از روش‌ها «افتادن در دام گرانش» است، همان‌گونه که قمر تریتون در اطراف نپتون به وجود آمد.

روش دیگر «شکل‌گیری همزمان» است؛ در این حالت، سیاره و قمرهایش به طور همزمان از ابری از گاز و غبار به وجود می‌آیند، مشابه آنچه برای مشتری و قمرهای گالیله‌ای آن رخ داده است.

سومین روش نیز «برخورد عظیم» است که طبق آن، ماه زمین در اثر برخورد یک جسم بزرگ با زمین شکل گرفت.

زهره، با جرمی حدود ۸۰ درصد جرم زمین، می‌توانست به‌وسیله یکی از این روش‌ها قمری داشته باشد، اما به دلایل نامشخص این اتفاق نیفتاده است.

برخی دانشمندان معتقدند که در اوایل شکل‌گیری منظومه شمسی، زهره تحت برخوردهای شدید قرار گرفته و حتی قمری را نیز به دست آورده است، اما بعدها این قمر به دلایلی از دست رفته است.

یک نظریه بیان می‌کند که زهره در اثر یک برخورد بزرگ، قمری را شکل داده که به مرور زمان و بر اثر نیروهای کشندی از زهره فاصله گرفته و سپس ناپدید شده است.

نظریه دیگری نیز وجود دارد که بر اساس آن زهره شاید در گذشته قمری داشته، اما در اثر یک برخورد دوم، چرخش این سیاره به سمت معکوس تغییر کرده و قمر از بین رفته است.

این چرخش معکوس یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد زهره است که آن را از دیگر سیارات متمایز می‌کند.

هنوز پاسخ قطعی به اینکه چرا زهره قمری ندارد داده نشده است. مأموریت‌هایی مانند کاوشگر ناهیدی وریتاس که برای دهه ۲۰۳۰ برنامه‌ریزی شده، می‌تواند با جمع‌آوری داده‌های جدید، به حل این معما کمک کند. تا آن زمان، دانشمندان همچنان به پژوهش‌های خود ادامه می‌دهند تا بتوانند پاسخ روشنی به این سوال بدهند.